อดีตประธานาธิบดีฟิลิปปินส์ โรดริโก ดูเตรเต ถูกควบคุมตัวไว้ที่ศาลอาญาระหว่างประเทศ หรือ ไอซีซี (International Criminal Court) ในวันพุธ หลังจากถูกจับกุมตามหมายจับของไอซีซี ในข้อหาก่ออาชญากรรมต่อมนุษยชาติ จากการปราบปรามขบวนการค้ายาเสพติดในช่วงที่เขาดำรงตำแหน่งประธานาธิบดี
ดูเตรเต วัย 79 ปี ถูกจับกุมที่ท่าอากาศยานระหว่างประเทศ นินอย อาคิโน ในกรุงมะนิลา เมื่อวันอังคาร ขณะเดินทางกลับมาจากฮ่องกง หลังจากที่มีหมายจับจากทางไอซีซีออกมา
เขาถูกนำตัวขึ้นเครื่องบินเพื่อเดินทางต่อไปยังท่าอากาศยาน รอตเตอร์ดาม เดอะ เฮก ที่เนเธอร์แลนด์ จากนั้นถูกส่งตัวต่อไปยังศาลอาญาระหว่างประเทศเพื่อควบคุมตัวไว้รอการพิจารณาคดีที่คาดว่าจะมีขึ้นในอีกไม่กี่วันข้างหน้า
หากถูกตัดสินว่ามีความผิดจริง ดูเตรเตอาจต้องโทษจำคุกตลอดชีวิต
เจอร์รี อเบลลา แห่งองค์กร Amnesty International บอกว่า นี่เป็นช่วงสำคัญยิ่งของการถามหาความยุติธรรมสำหรับผู้จบชีวิตหลายพันคนพร้อมทั้งครอบครัวของเหยื่อเหล่านั้น
เอมิลี โซเรียโน มารดาของหนึ่งในผู้จบชีวิต บอกว่า เธอต้องการให้มีเจ้าหน้าที่ถูกดำเนินคดีเพิ่มอีก พร้อมทั้งว่า “ดูเตรเตยังโชคดีที่ได้เข้าสู่กระบวนการทางกฎหมาย แต่ลูก ๆ ของพวกเราไม่มีโอกาสเช่นนั้น”
ถ้าหากว่า ผู้สนับสนุนดูเตรเตจำนวนหนึ่งรวมตัวกันด้านหน้าที่ทำการศาลไอซีซีในวันพุธ พร้อมทั้งบอกว่า การจับกุมเขานั้นเป็นสิ่งผิดกฎหมาย
ตัวเลขการประเมินจำนวนผู้จบชีวิตภายใต้โครงการปราบปรามยาเสพติดของดูเตรเตนั้นอยู่ที่ราว 6,000 คนตามรายงานของตำรวจ แต่องค์กรสิทธิมนุษยชนเชื่อว่าอาจมีเหยื่อมากถึง 30,000 คน
หมายจับจากไอซีซีศาลไอซีซีเริ่มการสืบสวนการสังหารผู้ที่เกี่ยวข้องกับขบวนการค้ายาเสพติดภายใต้คำสั่งของดูเตรเตที่เริ่มต้นตั้งแต่วันที่ 1 พฤศจิกายน ปี 2011 เมื่ออดีตปธน.ผู้นี้ยังดำรงตำแหน่งนายกเทศมนตรีเมืองดาเวา จนถึงวันที่ 16 มีนาคม ปี 2019 เพื่อตรวจสอบว่า ทั้งหมดถือเป็นการก่ออาชญากรรมต่อมนุษยชาติหรือไม่
ทั้งนี้ ดูเตรเตถอนฟิลิปปินส์ออกจากธรรมนูญกรุงโรมว่าด้วยศาลอาญาระหว่างประเทศ ในปี 2019 ซึ่งทำให้นักเคลื่อนไหวด้านสิทธิมนุษยชนออกมาวิจารณ์ทันทีว่า เป็นความพยายามหลบหนีการรับผิดทางกฎหมายของอดีตผู้นำรายนี้
รัฐบาลของดูเตรเตยังได้สั่งระงับการสืบสวนของศาลโลกในช่วงปลายปี 2021 โดยอ้างว่า ทางการฟิลิปปินส์ได้ตรวจสอบคำกล่าวหาเดียวกันนี้แล้ว พร้อมแย้งว่า ICC ไม่มีอำนาจศาลในประเทศนี้
แต่ศาลอุทธรณ์ที่ ICC มีคำพิพากษาในปี 2013 ให้มีการเดินหน้าสืบสวนต่อไปได้พร้อมทั้งปฏิเสธคำคัดค้านของรัฐบาลดูเตรเต
ผู้พิพากษาไอซีซี ระบุในหมายจับว่า “มีเหตุผลที่เชื่อถือได้ว่า ดูเตรเตคือบุคคลผู้รับผิดชอบต่อการก่ออาชญากรรมต่อมนุษยชาติ ในฐานะผู้กระทำการทางอ้อมจากการสั่งการให้มีการสังหาร ในขณะที่เขาดำรงตำแหน่งนายกเทศมนตรีดาเวา พร้อมทั้งขณะดำรงตำแหน่งประธานาธิบดี”
ความขัดแย้งทางการเมืองในประเทศในวันอังคาร ประธานาธิบดีฟิลิปปินส์ เฟอร์ดินานด์ มาร์กอส จูเนียร์ บอกว่าการจับกุมดูเตรเตนั้น “เหมาะสมพร้อมทั้งถูกต้อง” พร้อมทั้งไม่ใช่การดำเนินคดีทางการเมือง
ถ้าหากว่า รองประธานาธิบดี ซารา ดูเตรเต บุตรสาวของดูเตรเต วิจารณ์รัฐบาลชุดปัจจุบันว่า ยินยอมมอบบิดาของเธอให้กับไอซีซี ซึ่งไม่มีอำนาจศาลในฟิลิปปินส์ โดยซาราจะเดินทางไปพบกับพ่อของเธอพร้อมทั้งทนายความของเขาที่กรุงเฮก เพื่อหาทางว่าจะจัดการเรื่องนี้อย่างไร
ที่มา: เอพี